Plemię

Przeczytałem ostatnio fascynującą książkę, której nazwy z powodu niechcianej reklamy nie wspomnę. Książkę która myślę przybliża ludzi do znalezienia świętego Graala biznesu, jakim jest umiejętność efektywnego motywowania pracowników.

Teorii motywacji jest wiele. Najbardziej popularna jest piramida potrzeb Maslowa. Według tej teorii, ludzie zaspokajają sobie w kolejności swoje potrzeby i jeżeli jakaś z "dolnego piętra" nie jest zaspokojona, to nie działa motywator z piętra wyższego.  Przykładowo jeżeli nie mam zaspokojonej potrzeby jedzenia w pracy (nie stać mnie na jedzenie), to nie będzie na mnie działał motywator samorealizacji. Z kolei Fredrick Herzberg uważał, że isteniją dwie grupy motywatorów. Czynniki podrzymywujące, czyli takie, które nie motywują, ale sprawiają że nie jesteśmy niezadowoleni. I motywatory, które skłaniają nas do większych wysiłków i samozadowolenia. David McClelland uważał, że są trzy grupy czynników. Potrzeby przynależności, potrzeba osiągnięć i potrzeba władzy. Victor Vroom postrzega motywacje jako proces trzyaspektowy. Prawdopodobieństwo otrzymania nagrody, prawdopodobieństwo osiągnięcia celu oraz stopień zaspokojenia potrzeb przez uzyskanie nagrody. Motywacje określa jako rozumienie połączenia swego działania z prawdopodobieństwem otrzymania nagrody oraz jej istotności. To podejście jest z kolei podobne do badań Johna Adamsa, który sformułował teorię sprawiedliwości, w której ludzie nieustannie porównują wysiłek i otrzymaną nagrodę. Jeżeli powstaje jakaś nierówność (w obie strony), to jednostki podejmują działania w celu przywrócenia stanu równowagi. Do tego mozna dołożyć cały szpaler teorii wzmocnień.

Ufff przegląd akademickich rozwiązań może zmęczyć :)

No wiec co takiego nowego wymyślono teraz??? Ano nic nowego. Stwierdzono, że może niepotrzebnie ludzkość próbuje odkryć na nowo Amerykę w teorii motywacji członków organizacji. Może coś takiego już dawno wymyślono.

Jaka jest najstarsza struktura organizacyjna?

Plemię było pierwszą organizacją, w którą spontanicznie ludzie się łączyli i w której osiągali swoje cele. Co jest najważniejsze, to homo sapiens najdłużej w swojej historii żył właśnie w kulturze plemiennej. Często tego nie doceniamy, jak duże piętno ewolucja i dawne zaszłości wpływają na człowieka i jego dzisiejszą behawioralną konstrukcję. Tak jak pisałem ostatnio, że postrzeganie liczb przez ludzi w znacznej mierze wynika z tego co człowiek odziedziczył w genach od jaskiniowców, tak i życie w organizacji plemiennej może być dla współczesnego człowieka najbardziej naturalne.

Najstarszą, a zarazem najbardziej przekrojową książka opisującą życie plemienne jest Biblia opisująca ludy Izraela. Okazuje się, że badając zachowanie i bodźce jakie są opisane z Biblii można zbudować naturalnie zmotywowaną organizację. Samograja czyli świętego Graala. Nonsens? Niekoniecznie.

Badacze zadają pytania, co sprawia że kibice piłkarscy (rodzaj współczesnego plemienia) są tak bardzo oddani sprawie, mimo że nie otrzymują za swój wysiłek centa.. ba jeszcze za to płacą. Dlaczego żołnierze podejmują niekiedy nadludzkie wysiłki, mimo że nie wynika to wprost z rozkazów? Szarża nad Samosierrą? Napoleon mawiał, że dobrze zmotywowani żołnierze (a takich miał), za kawałek szmatki pójdą na pewną śmierć. Dlaczego wioślarze z Cambridge są maksymalnie zmotywowani, aby pobić maksymalnie zmotywowanych wioślarzy z Oxfordu? Przecież nawet za to pieniędzy nie dostają. Czy można jakoś ten poziom motywacji zaszczepić w firmach i innych organizacjach?

Okazuje się, że można poprzez zrozumienie naturalnej chęci człowieka to przynależności do jakiegoś plemienia. Należy po prostu zbudować plemię poprzez wzmacnianie w organizacji cech plemiennych.

Dla przykładu każda organizacja musi mieć jakiegoś wroga (kibice innej drużyny, wróg na polu bitwy, przeciwna drużyna). Musi mieć jasno określone symbole, możliwości identyfikowania z plemieniem. Musi mieć możliwy do osiągnięcia cel i to cel dobry, budzący w ludziach potrzebę tworzenia. Sprawna organizacja stwarza sobie swój własny język. Ile razy w nowej firmie w pierwszych dniach człowiek nic nie rozumie, bo pracownicy mają tendencje do tworzenia własnego slangu. Slang to własnie jedna z cech plemiennych, z którą nie można walczyć.

Cech jak i zasad plemiennych jest oczywiście bardzo dużo i nie sposób je streścić nie przeinaczając znaczenia wyłuszczonego na 400 stronach książki. Wymieniłem tylko wstępne banały wprowadzające w temat. W skonstruowanej teorii organizacji plemiennej widać wyraźnie, że autorzy zaciągają z każdej z wymienionych wcześniej teorii po trochu. Tak jakby wszyscy naukowcy chodzili wokół tematu, ale nie potrafili trafić w punkt.

Czytając książkę ma się to przyjemne uczucie, gdy wyczekuje się każdego nowego zdania, a po jego przeczytaniu uznaje się je za coś oczywistego. Bo taka i też powinna być teoria motywacji. Złożona z oczywistych klocków.

.

No to może stary plemienny utworek puścimy?

[youtube:http://www.youtube.com/watch?v=dgDrk04auAY]