Tiry na tory ?

W mediach coraz głośniej o akcji Tiry na tory. Pierwsze skojarzenie jakie idzie za akcją obywatelską finansowaną przez EU to kolejny absurd. W końcu tiry na tory, samoloty na drogi, a pociągi na morze.

Jak się jednak okazuje, tiry są po prostu dotowane przez innych użytkowników dróg. Według amerykańskich testów robionych jeszcze w latach 50 obliczono różnicę pomiędzy stopniem niszczenia dróg przez różne pojazdy. Jak się można domyśleć zmienną jest głównie waga pojazdu, a konkretnie nacisk na oś. Wzór jest dość prosty:

O co chodzi tak na chłopski rozum? Różnica pomiędzy niszczeniem przez pojazd drogi, jest ilorazem nacisku na osie podniesionym do 4 potęgi.

W Polsce jeżdzą ciężarówki o masie 40 ton z 5 osiami, zatem nacisk na oś mamy 8 ton. Samochody osobowe średnio ważą 1 tonę, zatem nacisk na oś mamu 0,5 tony.

8/0,5 = 16

Podnosimy 16 to czwartej potęgi i otrzymujemy wynik 65 536. Co on oznacza? Oznacza, że ciężarówka niszczy drogę 65 536 razy bardziej od przeciętnego samochodu. Krótko mówiąc samochody osobowe nie mają praktycznie żadnego wpływu na niszczenie dróg.

Wniosek jest z tego prosty. Skoro Ty płacisz za prąd proporcjonalnie do tego ile zużyjesz prądu, to użytkownicy dróg powinny również płacić proporcjonalnie do zużywanej infrastruktury, konkretnie pokrywać koszty renowacji wybudowanych już dróg.

Skoro samochody osobowe nie zużywają tej infrastruktury, to tiry, jako jedyny sprawca powinien płacić za jej niszczenie. Akcyza na paliwo powinna spaść dokładnie o tyle, na ile winietami się ściągnie z tirów na naprawy dróg.

Można oczywiście powiedzieć, że co za różnica, czy zapłacę wyższą cenę za paliwo, czy wyższą cenę w sklepie za towary mające w cenie wyższy koszt transportu? Jednak różnica polega na tym, że w chwili obecnej mamy nie rynkową, a więc nie efektywną alokację zasobów, czyli nie odpowiadającą rzeczywistym kosztom świadczenia usług transportowych. Zaburzenie relacji faktycznych kosztów poprzez sztuczne zaniżanie kosztów działania jednej z branż w znacznym stopniu ją faworyzuje.

Oczywiście Tir jest wygodny. Każdy kto ma doczynienia z logistyką wie, że po tira się po prostu dzwoni, ładuje palety zwykłym paleciakiem i dojedzie w każde miejsce.  Załadowanie wahadła kolejowego to istna udręka i trzeba nie jedną flaszkę z kolejarzami wypić, żeby wszystko szło sprawnie. Jednak sposób świadczenia usługi to jedno, a koszty to drugie.. Kto wie, gdyby faktycznie podliczyć koszta tirów to pewnie obecne firmy spedycyjne przeniosły się rzeczywiście na tory.

Akcja społeczna, jak rozumiem stanowi preludium do wprowadzania winiet na tiry, lecz nie spodziewaj się obniżki akcyzy na paliwo, bo mamy dość duży dług publiczny :D

Tiry na tory? Niech przemysł transportu kołowego ponosi faktyczne koszty swej działalności. Potem rynek wszystko wyjaśni, czy na tory, w kontenery, na wodzie czy w powietrzu.