I Owe You

Kalifornia jak wiadomo w bólach bankrutuje i oglądanie coraz to nowych epizodów tego serialu staje się coraz bardziej przygnębiające. Wiele jest wypowiedzi na zagranicznych blogach strażaków, służby medycznej czy policyjnej, jak im się nie płaci praktycznie od początku roku. Cierpią głównie dostawcy tych służb, lecz czekać na zapłatę nie mogę bez końca. W związku z kolejnym obniżeniem ratingu długu Kalifornii do BAA1, co jest w zasadzie przyznaniem obligacjom Kalifornii statusu obligacji śmieciowych, zdecydowano się na wydrukowanie warrantów.

Dla porównania rating długu Wielkopolski oceniony przez Fitch'a wynosi solidne AA+

Warrant, weksel, czek, to w zasadzie papier, który potwierdza, że pomiędzy emitentem warrantu, a posiadaczem istnieje zobowiązanie. Krótko mówiąc Kalifornia wydrukowała dokumenty potwierdzające swój dług i zaczęła nimi płacić swoim dostawcom. Mało tego, pozwoliła również tymi papierkami płacić podatki, co jak słusznie wskazał Trystero, uczyniło z tych warrantów legalny środek płatniczy.

Jest to oczywiście niezgodne z konstytucją, bo władze stanowe mogą finansować swój dług tylko poprzez emisje obligacji, nie mogą natomiast emitować pieniędzy. Jednak samo istnienie dolara, który nie jest pokryty w złocie czy srebrze jest niezgodne z konstytucją, także nie sadze, żeby w stanach ktoś się jeszcze tym dokumentem przejmował.

Zastanawiające są jednak liczby jakie dotyczą długu Kalifornii. Dług Kalifornii wynosi ok. 71 mld dolarów co stanowi zaledwie 4 procent PKB tego stanu i 82 procent rocznych przychodów podatkowych. Nie jest to jakieś wielkie zadłużenie, jednak ze względu na ogólna sytuację na rynku długu Kalifornia straciła możliwość dalszego zadłużania się. Jak pisze Michael C. Genett do Gubernatora Schwarzeneggera :

Because of the looming budget deficit, long term bond markets are closed to California. The national financial and banking crisis has closed short term markets and the Pooled Money Investment Account has had to stop making the short term loans used to finance projects pending a bond. As a result, over $9 billion in critical infrastructure projects are in jeopardy of being stopped - in many cases, even as work is already underway.

Sytuacja w której nie ma pieniędzy nawet na zakończenie rozpoczętych robot jest nie do zaakceptowania. Zapłacić trzeba, bo w przeciwnym wypadku, pieniądze wydane do tej pory zostaną całkowicie zmarnowane na niedokończonej budowie. Skoro nie ma pieniędzy w kasie i nie można się zadłużać; to czym płacić? Oczywiście jak to już robiono wcześniej, wydrukuje się swoje pieniądze.

In addition, the state faces a cash flow crisis that will necessitate deferring payments and paying with Registered Warrants ("IOU's") this spring. At the beginning of the next fiscal year, the state will have to defer or pay with IOU's for most of its obligations.

Wszytko to oczywiście przez pędzący deficyt budżetowy, który może osiągnąć prawie 50 procent spodziewanych przychodów i wynieść na koniec tego roku 41 mld dolarów.

Taka kwota jest już ogromna lecz też bez przesady... Obama mógłby przyjść z pomocą, chociażby udzielić rządowych gwarancji, jednak jak stwierdził: „nie ma upoważnienia do gwarantowania długu Kalifornii". Ciekawe, że do gwarantowania długów zaciąganych przez prywatne banki czy przemysł samochodowy, które wynoszą około 200 razy więcej niż deficyt Kalifornii jednak upoważnienie ma. Oczywiście, gdyby Obama wspomógł Kalifornię  i stworzył precedens, od razu ustawiło by się w kolejce reszta władz stanowych, które ma te same, ale w lekko mniejszym zakresie problemy. Stąd władze Kaliforni postanowiły zrobić inny precedens i po prostu wydrukować swój pieniądz, bo do tego się to właściwie sprowadza.

Dzisiejsze IOU (I Owe You) Kalifornii są płatne w dolarze... ciekawa analogia.. Kiedyś dolary były płatne w złocie, potem zaniechano tego płacenia w złocie i dolar został pokryty innym dolarem. Ciekawe czy Kalifornia zamieni kiedyś pokrycie swoich IOU z dolara na kolejne IOU. Tak czy inaczej precedens z drukowaniem swoich zobowiązań będzie miał o wiele gorsze konsekwencje niż udzielenie dotacji z rządu federalnego. Wkrótce inne stany zaczną drukować podobne papierki.

Na tym tle zadłużenie polskich województw wygląda bezpiecznie.

Niestety perspektywa dla zadłużenia jest jednak rosnąca i paradoksalnie przez pieniądze z dotacji unijnych (w samej Wielkopolsce jest to kwota rzędu 1,3 mld Euro). W wielu projektach województwa biorą udział jako beneficjenci tych funduszy, jednak prawie nigdy nie jest tak, że przekazywane są pieniądze na 100 % wartości nowej inwestycji. Stąd wyniknie potrzeba szukania pieniędzy w pożyczkach na finansowanie swojego udziału w nowych inwestycjach, gdyż z bieżących przychodów obsługa tak olbrzymiej kwoty jest niemożliwa.